Popiels' biograms

<body background="../images/background_1.jpg"> <p> </p>  <p style="text-align: justify"><font face="Bookman Old Style"><strong>Popiel</strong>, (IX w.), pierwszy legendarny ksiaze polski z siedziba w Gnieznie. Jedyna o nim wiadomosc zawdzieczamy kronice Galla Anonima z poczatku XII w. (ks. I rozdz. 1-3). Wchodzi ona tam w obreb opowiesci o Piascie, protoplascie panujacej w Polsce dynastii, zwanej piastowska, a zatem ma ona razem z nia oparcie o autentyczna tradycje polskiego dworu ksiazecego.</font></p> <font FACE="Arial"><div align="left"> <table border="0" align="left" cellspacing="0" cellpadding="12"> <tr> <td width="100%"><p align="left"><img src="../images/kruszwica1.jpg" alt="Mysia Wieza" WIDTH="250" HEIGHT="312"></td> </tr> <caption valign="bottom" align="left" style="text-align: justify"><em><strong>Mysia Wieza</strong> w Kruszwicy (pozostalosc po zamku).<br> Ruiny krolewskiego zamku nad jeziorem Goplo. Zbudowany w stylu gotyckim w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego na planie nieregularnym, w miejscu dawnego grodu. Byl siedziba kasztelanow. Zrujnowany przez Szwedow w 1657 roku. Rozebrany przez wladze pruskie w XIX wieku. Zachowala sie osmioboczna wieza 32 m wysokosci zwana Mysia, zwiazana z legenda o Popielu.</em></font><font face="Bookman Old Style">(sp)</font></caption> </table> </div><font FACE="Arial"> <p style="text-align: justify"><font face="Bookman Old Style">Relacja sklada sie z dwoch epizodow. Pierwszy wiaze sie z uroczystoscia postrzyzyn dwoch synow ksiecia Popiela z rownoczesnie odbywajacyni sie postrzyzynami Siemowita, syna rataja ksiazecego Piasta; Popielowi przypadla w niej negatywna rola, bo odpedzil od stolu biesiadnego dwoch tajemniczych gosci, co obrocilo sie na korzysc Piasta, gdyz owi goscie zaproszeni do skromnego poczestunku w domu ubogiego rataja dokonali tu cudownego rozmnozenia piwa i miesa w takiej obfitosci, ze pozywili sie nimi rowniez zaproszeni do ich spozywania ksiaze Popiel i jego biesiadnicy.<br> Druga opowiesc obwieszcza wyniesienie postrzyzonego pod tak szczesliwymi auspicjami Siemowita na tron ksiazecy kosztem Popiela, ktory - odsuniety od wladzy mial uciec na jakas wyspe, gdzie schroniwszy sie na wiezy mial zostac zagryziony przez myszy.<br> Zarowno opowiesc o dwoch mezach dokonywujacych cudownego pomnozenia pozywienia, jak i powiastka o zagryzieniu ksiecia przez myszy nalezy do grupy wedrownych watkow literackich, sztucznie powiazanych z osoba Popiela przez samego Galla Anonima lub jego informatorow. Totez wiadomosci konkretne dadza sie zredukowac do dwoch szczegolow, mianowicie ze Popiel panowal w Gnieznie i utracil tron na rzecz Siemowita, ktory dal poczatek nowej dynastii panujacej plemienia Polan, bedacego zalazkiem przyszlego ponadplemiennego panstwa polskiego.<br> Nastepny po Anonimie kronikarz polski,mistrz Wincenty, zwany Kadlubkiem, zazdroszczac Wielkopolsce posiadania kolebki panujacego rodu ksiazecego w Gnieznie, wyprowadzil konkurencyjna linie ksiazeca malopolska z siedziba w Krakowie. Dal jej jako protoplaste Kraka (rzekomo wywodzacego sie z Karyntii, ale w rzeczywistosci Rzymianina Grakcha, ktorego imie ze wzgledu na podobienstwo brzmienia go kreowac na eponima grodu nad Wisla), a od niego dalej ciagnac, szereg wladcow poprzez corke Kraka, Wande, Leszkow (pierwszego, drugiego i trzeciego), doprowadzil ich do Popiela (lacinskie brzmienia Pompilius) - pierwszego i drugiego. Popiela II zidentyfikowal z Popielem, negatywnym bohaterem opowiesci Anonima o Piascie i jego synu Siemowicie (<em>"Kronika polska"</em>, ks. I, rozdzial 1-2). Poniewaz dynastia wywodzila sie z Krakowa, mistrz Wincenty Kadlubek wymazal ze swojej relacji starannie fakt, iz wszystkie epizody przypisane za kronika Galla Anonima Popielowi II alias Popielowi, rozgrywaly sie w Gnieznie, totez nieswiadomy czytelnik moze miec wrazenie, ze Popiel II i Popiel sa mieszkancami Krakowa.<br> Stajac wobec tej sprzecznosci i koniecznosci wyboru pomiedzy autorytetem jednej i drugiej kroniki, autor <em>"Kroniki slasko-polskiej"</em>, powstalej w Lubiazu kolo roku 1285, zlokalizowal w Kruszwicy epizod smierci Popiela, natomiast piszacy nieco pozniej autor <em>"Kroniki wielkopolskiej"</em> cala opowiesc o Popielu i Piascie przenisl do Kruszwicy (<em>"Kronika wielkopolska"</em>, ks. I rozdz. 5-7). Wynika stad, ze w tradycji o Popielu Kruszwica, choc nie wspomniana przez Galla Anonima, musiala od samego poczatku odgrywac swoja wlasna role. Jak wynika z przekazu <em>"Kroniki slasko-polskiej"</em>, z miejscowoscia ta tradycja wiazala miejsce smierci Popiela. Kronikarz wielkopolski odwracajac miejsce koncowe ku przodowi i tym samym niejako godzac Galla Anonima z mistrzem Wincentym, uczynil Kruszwice najstarsza stolica Polski. W tym swietle musi odpasc calkowicie wysuwane od czasu do czasu przypuszczenie (najbardziej K. Potkanski), jakoby miejscem zguby Popiela byl Ostrow Lednicki. Hipoteza ta traci zreszta swoja podstawe rzeczowa, gdyz najstarsze slady osadnictwa wczesno-sredniowiecznego pochodza tutaj z przelomu X/XI w.<br> Historycznosc Popiela jest czesto kwestionowana. Wsztstkie opowiadania o nim, zwlaszcza w kontekscie amplifikacji mistrza Wincentego, same w sobie wziete nie budzily zaufania. Natomiast na uwage zasluguje wszystko to, co wiaze sie z osoba Piasta i Siemowita, a wiec z poczatkami dynastii piastowskiej, w ktorej zachowal sie rdzen autentycznej tradycji. W przeciwienstwie do Piasta imie Popiel wystepuje zarowno jako przezwisko jak i jako imie osoby. Imie Popiel wymienia dokument ksiecia rugijskiego Jaromira I z roku 1207, na terenie Polski wystepuje ono dosc licznie u schylku sredniowiecza (XIV-XV wiek).<br> Popiel stal sie bohaterem wielu utworow literackich, m.in. <em>"Myszeis"</em> I. Kracickiego, <em>"Krola Ducha"</em> J. Slowackiego (rapsod I), dramatu <em>"Popiel i Piast"</em> M. Romanowskiego i <em>"Starej basni"</em> J.I. Kraszewskiego.</font></p> </font> <hr> <p style="text-align: justify"><font size="2">Brueckner, <em>Slownik etymologiczny jezyka polskiego</em>, Kr. 1927 s. 431; <em>Slownik Staropolskich Nazw Osobowych</em>, Wr. 1975 IV 332; <em>Slownik Starozytnosci Slowianskich</em>, Wr. 1970 IV 228-9; <em>Wielkopolski Slownik Biograficzny</em>, W. 1981 (P-a oprac. A. Gasiorowski); - Buczek K., <em>Zagadnienia wiarygodnosci dwu relacji o poczatkowych dziejach panstwa polskiego</em>, w: <em>Prace z dziejow Polski feudalnej ofiarowane R. Grodeckiemu</em>, W. 1960 s. 45-56; Deptula Cz., <em>Sredniowieczne mity genezy Polski</em>, "Znak" 1973 nr 233-4 s. 1365-403; Dowiat J., <em>Polska panstwem sredniowiecznej Europy</em>, W. 1968 s. 83-8; Hensel W., <em>Najdawniejsze stolice Polski - Gniezno - Kruszwica</em>, P.-W. 1960 s. 20-2; tenze, <em>Polska przed tysiacem lat</em>, Wyd. 2, Wr. 1964 s. 71 i n.; Hertel J., <em>Imiennictwo dynastii piastowskiej we wczesniejszym sredniowieczu</em>. W. 1980 s. 15-38; Ketrzynski S., <em>Polska X-XI wieku</em>, W. 1961 s. 21-3; Laguna S., <em>Pisma,</em> W. 1915 s. 279-89; Lowmianski H., <em>Poczatki Polski</em>, W. 1967-73 III 417 i n., V 310-40, 460; Maslanka J., <em>Slowianskie mity historyczne w literaturze polskiego Oswiecenia</em>, Wr. 1968; Potkanski K., <em>Jeszcze o Piascie</em>, "Kwart. Hist." T. 14: 1900 s. I-16; tenze, <em>Lechici - Polanie - Polska</em>, Wyd. 2, W. 1965 s. 414-65; tenze, <em>Podanie o Popielu i Piascie</em>, w: <em>Pisma posmiertne</em>, Kr. 1924 II 94-112; Slaski K., <em>Watki historyczne w podaniach o poczatkach Polski</em>, P. 1968 s. 69-84; Tymieniecki K., <em>Spoleczenstwo slowian lechickich</em>, Lw. 1928 s. 157; Widajewicz J., <em>Poczatki Polski</em>, Kr. 1948 s. 107-15, 156-8; Windakiewicz S., <em>Epika polska</em>, Kr. 1929 s. 117-26; Wojciechowski T., <em>O Piascie i piascie</em>, Rozpr. PAU Wydz. Hist.-Filozof., Kr. 1895 XXXII 172-4, 203-4,; - Anonim tzw. GAll, <em>Kronika polska</em>, tlum. R. Grodecki, Kr. 1923 s. 67-9; <em>Kronika slasko-polska</em>, Mon. Pol. Hist.. III 615; <em>Kronika wielkopolska</em>, tlum. K. Abgarowicz, W. 1965 s. 64-6; Mistrz Wincenty, <em>Kronika Polska</em>, tlum. K. Abgarowicz, B. Kuerbis, W. 1974 s. 78-98; <em>Pommersches Urkundenbuch</em>, Ed. Kl. Conrad, Koeln_Wien 1970 nr 145 s 184</font></p> <p><font face="Bookman Old Style">[Gerard Labuda]</font></p> <p> </p> <p style="text-align: justify"><font face="Bookman Old Style">Dynastia Piastow - pierwsza dynastia wladajaca Polska. Zgodnie z XII-wieczna legenda, gdy ksiaze Popiel z Gniezna zmarl w drugiej polowie IX wieku, tron objal Ziemowit, syn ksazecego chlopa, Piasta, ustanawiajac w ten sposob dynastie, ktora rzadzila Polskimi ziemiami do roku 1370. (Imie Piast nie bylo stosowane do dynastii az do . . .<br> [Britannica on line]</font></p> <p align="center"><a href="bibliografia.htm">Poprzednia strona</a> | <a href="frames1.htm" target="_top">Strona domowa</a> | <a href="apopiel.htm">Nastepna strona</a></p> <table border="0" width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" height="8"> <tr> <td width="25%" height="1" nowrap><p align="center"><font face="Bookman Old Style" size="2">[ <a href="http://htmlgear.tripod.com/guest/control.guest?u=kingpopiel&i=1&a=sign" target="main">Wpis do Ksiegi Gosci</a> ]</font></td> <td width="25%" height="1" nowrap><p align="center"><font size="2" face="Bookman Old Style">[ <a href="http://htmlgear.tripod.com/guest/control.guest?u=kingpopiel&i=1&a=view" target="main">Biezaca Ksiega Gosci </a> ]</font></td> <td width="25%" height="1" nowrap><p align="center"><font face="Bookman Old Style" size="2">[ <a href="frames7.htm" target="_top">Poprzednie Ksiegi Gosci</a> ]</font></td> <td width="26%" height="1" nowrap><p align="center"><font face="Bookman Old Style" size="2">[ <a href="survey.htm" target="main">Witryna na CD-ROMie</a> ]</font></td> </tr> </table> <p align="center"> </p> <hr noshade size="4" color="#CC0000" align="right" width="95%"> <div align="right"> <table border="0" width="95%"> <tr> <td width="24%" valign="middle"><font face="Bookman Old Style"><b><a href="../english/janek.htm" target="main">Jan Popiel</a>  <br> &<br> <a href="../english/slawomir.htm" target="main"> Slawomir Popiel</a>  </b></font> </td> <td width="76%" valign="middle"> <p align="right"><font face="Bookman Old Style">Witryna byla zalozona dnia <strong>1998-6-15</strong> i uaktualniona dnia <strong>2007-05-11</strong>.<br> Copyright © 1998. Jan Popiel i Slawomir Popiel.</font></td> </tr> </table> </div>  </body>