SAS (DRAG,
zawolanie: SAS)
Istnieja nastepujace odmiany tego herbu:
I. W polu blekitnym nad ksiezycem zlotym miedzy takimi samymi gwiazdami
szesciopromiennymi strzala srebrna. W klejnocie nad helmem w koronie pawi ogon
przeszyty strzala w lewo.
II. Saso Ksiezyc: w polu blekitnym nad polksiezycem trzy gwiazdy
szesciopromienne 1, 2. W klejnocie nad helmem w koronie trzy piora strusie.
III. Sas Pruski: w polu czerwonym nad polksiezycem zlotym miedzy dwoma takimi
samymi gwiazdami szesciopromiennymi strzala srebrna na opak. W klejnocie nad
helmem w koronie na szesciu piorach czaplich reka zbrojna z mieczem.
Pojawia sie pierwszy raz w zrodlach pisanych w 1478 r.
Zr.: AGZ XVIII s. 165 nr
1084(1478 r., Dlugosz: Klejnoty, s. 86 (kont).
Ikon.: Pieczec Jacka Dziedoszyckiego z 1464 r. (Piekosinski: Heraldyka, s.
142 ryc.223, Hassig: Sufragistyka szlachecka, s. 49 ryc.121), J. Zamoyskiego
notaty, s.42 nr 301(1421r.), s.73 nr 690 (1436 r.). Por. zestawienie pieczeci i innych
przekazow ikonograficznych w pracy Wyrostka (zob. lit.).
Lit.: Paprocki: Herby, s.695, Niesiecki: Herbarz, VIII s. 284,
Malecki: Studia, I s.125-126, Piekosinski: Heraldyka,s.141-142, tenze: Poczet
rodow, s. 13, 65, W. Semkowicz: O rodzie Dragow -Sasow. "Miesiecznik
Heraldyczny " T. I: 1908 s. 35-37, Mikucki:Barwa w heraldyce,s.
244, L. Wyrostek: Rod Dragow-Sasow na Wegrzech i Rusi Halickiej. "Rocznik
Towarzystwa Heraldycznego" T. II: 1931-1932 s. 104-129
SSNO I s.517, V s.17.
Polaczkowna: Materialy, s. 85 - zawolanie: Sas.
Sasa z Dragiem identyfikuje Dlugosz: Klejnoty, s.86 (kont.).
Ssasz - AGZ XVIII s. 165 nr 1084 (1478 r.),Dragowie - Dlugosz: Klejnoty,
s. 86 (kont.).
Sas - zawolanie i nazwa imionowa od Sas -narodowosci saskiej (Bruckner: Dzieje
kultury, s. 322).
Drag nazwa imionowa ( Semkowicz: Uwagi metodyczne, s.42), majaca odniesienie
w staroruskim imieniu Drag ( Slovnik staroukrainskoj movi XIV-XV st. Kijiv 1977 I
s. 325).
Tak Dlugosz: Klejnoty. s.86 (kont.) i pieczec Jacka Dzieduszyckiego. Takze z r. 1464 pochodza cztery inne pieczecie (Piekosinski: Heraldyka, s. 142 ryc. 221 i 222, Haisig: Sfragistyka szlachecka, s. 48-50 ryc. 120, 122, 123, 124), ktore majac strzale rosocha ku podstawie byc moze prezentuja jeden z etapow rozwoju herbu. Za taka przejsciowa forme Wyrostek (zob. lit., s. 117) uznaje herb Sudkowicz. Tu tez zaliczyc trzeba zapiske z 1469 r. (AGZ XVIII s. 3 nr 17) i z 1478 r. (AGZ XVIII s. 165 nr 1084), gdzie mowa tylko o niektorych elementach herbu. Zob. tez J. Zamoyskiego notaty, s. 38 nr 233 (1441 r.) i s. 39 nr 254 (1477 r.), gdzie -super galeam aliud Sasowicz.
AGZ XVIII s. 165 nr 1084.
J. Szymanski, Herbarz Sredniowiecznego Rycerstwa Polskiego. Warszawa 1993. PWN
(...) Poczatek tego herbu podaje Okolski z Saxonii, zkad tez sie Sasem zowie; z Saksonii zaszedl najpierw do Wegier, zkad hrabia Huyd przodek domu tego z znaczna liczba wojska przybyl do Halicza, i zwiazawszy sie z Lwem, ksiazeciem Ruskim, z posilkami Litewskimi wyruszyl na Mazowsze. W nagrode swych rycerskich czynow, otrzymal od tego ksiazecia krom znacznych podarkow bliska krewna jego w malzenstwo, jakoz osiadl odtad na Rusi i dal poczatek familiom tedo herbu zazywajacym. Paprocki nadmienia, ze dawniej na Wegrzech czerwone zlote z tym herbem wybijano, zkad wnosi, ze kiedys dom Huydow na Wegrzech musial byc znakomitym i posiadac musial wlasna mennice.
Herbem Sas pieczetuja sie (...) Dobrzanski, (...) Popiel (...)
Hipolit Stupnicki, Herbarz Polski i imionospis zasluzonych w Polsce ludzi wszystkich stanow i czasow. Lwow 1855
Nazwiska rodzin uzywajacych herbu Sas
Jan Popiel
& Slawomir Popiel |
Witryna byla zalozona dnia 1998-6-15 i
uaktualniona dnia 2007-05-11. |