Popiel Jan Sykstus Eustachy Sylwester (1821-1883), tancerz, pedagog. Ur. 27 III w Rybitwie (pow. Sochaczew), byl synem lesniczego Lukasza i Franciszki z Luszczewskich. Od r. 1833 uczyl sie w warszawskiej szkole baletowej pod kierunkiem Maurice'a Piona, Romana Turczynowicza i Mikolaja Grekowskiego. Na scenie wystapil po raz pierwszy 1 I 1835 w orszaku amorkow w obrazie "Powinszowanie". Pierwsze role solowe wykonal w r. 1836 w szkolnych przedstawieniach na scenie Teatru Rozmaitosci: 2 VI Pielgrzyma ("Fletrowers zaczarowany"), 2 VII Riffalda ("Opiekun oszukany") i 7 X Janka ("Dwa posagi"). W r. 1840 juz jako etatowy tancerz warszawskiego baletu (od 1 IV 1838) ksztalcil sie dodatkowo w warszawskiej szkole dramatycznej. Dn, 6 VII 1844 otrzymal pierwsza wielka role – Bertranda w drugim przedstawieniu baletu "Robert i Bertrand czyli dwaj zlodzieje" (muzyka J.P. Schmidt, J. Stefani, J. Damse). Sukces tej roli przyniosl mu awans na stanowisko solisty charaktrystycznego. W ciagu wielu lat nalezal do czolowych postaci warszawskiego baletu, byl w nim jednym z najlepszych tancerzy charakterystycznych, szczegolnie utalentowanym mazurzysta. A poniewaz z talentem muzycznym laczyl duze zdolnosci aktorskie, stworzyl wiele wybitnych rol taneczno-mimicznych (Tomasz – "Anetta, czyli sen wiesniaczki", muzyka J. Stefani, Hrabia de Saint Leone – "Hrabina i wiesniaczka", muzyka A. Adam, Bellaspada – "Diabel kulawy", muzyka C. Gide, Baron – "Markietanka i pocztylion", muzyka C. Pugini) oraz w pozniejszym wieku czysto mimicznych (Clopin – "Esmeralda", muzyka C. Pugini, Hortensjusz i Wielki Wezyr – "Asmodea", muzyka F. Benoist, N.H. Reber, Walenty – "Faust", muzyka C. Panizza, M. Costa, Zeid-Pasza – "Korsarz", muzyka A. Adam, tytulowa – "Marco Spada", muzyka D. Auber, Michonnet – "Modniarki", muzyka Strebinger, Hans – "Corka zle strzezona", muzyka P. Hertel, Hrabia d’Egmont – "Hrabina d’Egmont", muzyka P. Giorza, Loki i Odyn – "Bogini Walhalli", muzyka A. Baur). Jednym z jego najwiekszych osiagniec w tej dziadzinie byla rola tytulowa w "Panu Twardowskim" (muzyka A. Sonnenfeld), ktora wykonywal od premiery (6 VI 1874) do konca swej scenicznej kariery. W lutym 1851 wystepowal goscinnie W Petersburgu wraz z calym baletem warszawskim. Po raz drugi, juz indywidualnie, tanczyl tam w styczniu 1866 i uczyl mazura w arystokratycznych domach. W lipcu 1868 otrzymal stanowisko kierownika klasy mimiki w warszawskiej szkole baletowej. Dnia 1 IV 1873 obchodzil jubileusz trzydziestopieciolecia przcy artystycznej i otrzymal prawo do emerytury, pozostal jednak nadal w balecie. Wystepowal systematycznie jeszcze przez piec lat, pozniej juz rzadziej, az do smierci. Od r. 1843 udzielal prywatnie lekcji tancow salonowych i byl zaliczany do najbardziej wzietych nauczycieli nie tylko w Warszawie. Czesto wyjezdzal rowniez na zaproszenie do innych miast polskich, prowadzac kilkumiesieczne nawet kursy dla miejscowej mlodziezy. Opublikowal podreczniki, sluzace do nauki mazura i kadryla i Nauke tancow salonowych (W.). Udzielal sie spolecznie na terenie teatru, prowadzac ksiegi rachunkowe Kasy Zapomogowo-Pozyczkowej artystow Warszawskich Teatrow Rzadowych. W wolnych chwilach prowadzil starannie skorowidz przedstawien baletowych, w ktorym odnotowal okolicznosci towarzyszace kazdemu spektaklowi. Skorowidz ten nie zachowal sie. Popiel zmarl w Warszawie 4 VII 1883 i zostal pochowany na cmentarzu Powazkowskim.

Popiel byl zonaty (19 V 1844) z Magdalena Sauret. Jego trzy corki ukonczyly warszawska szkole baletowa. Helena (ur 1844), zamezna Czerkasow (Czerkiesow), byla przez dlugie lata koryfejka w warszawskim balecie, Jozefa (1847-1879), zona Boleslawa Leszczynskiego, przeniosla sie do dramatu, ale nie zdobyla wiekszego powodzenia, na trwale weszla do historii polskiej sceny najmlodsza Romana (zob.)


Estreicher w. XIX; Slown. Reatru Pol. (fot., bibliogr., ikonogr.); Album teatralne, W. 1897 II 29; - Pudelek J., Warszawski balet w latach 1867-1915, Kr. 1981; taz, Warszawski balet romantyczny 1802-1866, Kr. 1968;-"Kur. Por." 1883 nr 184; "Kur. Warsz. 1868 nr 153, 1877 nr 71, 1883 nr 167 a; -IS PAN; rkp. M. Chominskiego. J.S. Jasinskiego i Wl. Krogulskiego; Muz. Teatralne w W.: afisze i programy; Paraf. Przemienienia Panskiego w W.: akt zgonu 1883/99; Paraf. Sw. Malgorzaty w Leoncinie pow. Nowy Dwor Mazowiecki: akt urodzenia 1821/26; Urzad Stanu Cywilnego Warszawa-Srodmiescie.

Janina Pudelek

Poprzednia strona | Strona domowa | Nastepna strona

[ Wpis do Ksiegi Gosci ]

[ Biezaca Ksiega Gosci ]

[ Poprzednie Ksiegi Gosci ]

[ Witryna na CD-ROMie ]

 


Jan Popiel  
&
Slawomir Popiel  

Witryna byla zalozona dnia 1998-6-15 i uaktualniona dnia 2007-05-11.
Copyright © 1998. Jan Popiel i Slawomir Popiel.